Bản đồ - Gdańsk

Gdańsk, tên trước kia bằng tiếng Đức là Danzig (xem Các tên bên dưới), là một thành phố bên bờ biển Baltic, thuộc miền bắc Ba Lan, ở giữa vùng đô thị lớn thứ tư của đất nước.

Gdańsk là hải cảng chính của Ba Lan và cũng là thủ phủ của tỉnh Pomorskie. Về mặt lịch sử, nó cũng là thành phố lớn nhất vùng người Kashubia. Thành phố nằm gần sát biên giới trước kia giữa vùng người Slav phía tây và châu Âu German và có một lịch sử phức tạp, trong đó có các thời kỳ thuộc Ba Lan và các thời kỳ thuộc Đức cùng 2 thời kỳ là thành phố trực tiếp dưới quyền cai trị của hoàng đế đế quốc La Mã Thần thánh. Từ năm 1945, nó thuộc về Ba Lan.

Thành phố nằm trên bờ phía nam vịnh Gdańsk (của biển Baltic), trong một đô thị liên hợp (conurbation) với thành phố có suối khoàng (spa town) Sopot, thành phố Gdynia và các cộng đồng ngoại ô, cùng nhau tạo thành một vùng đô thị gọi là Ba thành phố (Trójmiasto), với số dân hơn 800.000. Riêng Gdańsk có 470.907 cư dân (tháng 12/2019), là thành phố lớn nhất trong vùng bắc Ba Lan.

Gdańsk nằm ở cửa sông Motława, nối với sông Leniwka, một nhánh của châu thổ sông Wisła gần đó, mà hệ thống nước cung cấp 60% cho khu vực Ba Lan và nối Gdańsk với thủ đô Warszawa. Điều này mang lại lợi thế độc đáo cho thành phố như một trung tâm mậu dịch biển của Ba Lan. Cùng với hải cảng Gdynia kế bên, Gdańsk cũng là một trung tâm công nghiệp quan trọng. Về lịch sử, vì là hải cảng quan trọng và trung tâm đóng tàu, Gdańsk đã từng là thành viên của liên minh Hanse.

Zwantepolc de Danceke, 1228 Tên của thành phố được cho là bắt nguồn từ sông Motława, tên gốc của nhánh sông Motława trên đó thành phố được dựng lên. Gdańsk và Gdania được coi như các từ phái sinh từ tên Gothic của khu vực (Gutiskandja), tuy nhiên đây cũng là vấn đề chưa chắc chắn. Cũng giống như nhiều thành phố vùng Trung Âu khác, Gdańsk cũng có nhiều tên suốt chiều dài lịch sử của nó.

Tên của một nơi định cư được ghi sau cái chết của St. Adalbert năm 997 sau Công Nguyên là urbs Gyddanyzc và sau đó được viết là Kdanzk (1148), Gdanzc (1188), Danceke (1228), Gdansk (1236, 1454, 1468, 1484, 1590), Danzc (1263), Danczk (1311, 1399, 1410, 1414–1438), Danczik (1399, 1410, 1414), Danczig (1414), Gdąnsk (1636).

Trong tiếng Ba Lan tên hiện đại của thành phố này được phát âm là. Trong tiếng Anh (dấu phụ trên chữ "n" của tiếng Ba Lan bị bỏ đi) thì đọc là hoặc.

Trong phần lớn lịch sử của thành phố, đa số cư dân là người nói tiếng Đức, họ gọi thành phố là Danzig. Tên này cũng được dùng trong tiếng Anh cho tới khi chấm dứt Chiến tranh thế giới thứ hai, và vẫn còn được dùng trong các ngữ cảnh lịch sử. Các dạng tiếng Anh cũ của tên này là Dantzig, Dantsic và Dantzic.

Trong tiếng Kashubian thành phố được gọi là Gduńsk. Tên tiếng Latin của thành phố thì hoặc là Gedania, Gedanum hay Dantiscum; tính chất bất đồng trong tên tiếng Latin phản ánh ảnh hưởng pha trộn của tên thành phố kế thừa từ tiếng Ba Lan, tiếng Đức và tiếng Kashubian.